Projecten
Handreiking De Oorlog Online
Op 30 mei 2024 is de handreiking De Oorlog Online gepresenteerd op het gelijknamige symposium in de OBA in Amsterdam. Loef Advies voerde de redactie ervan.
De Oorlog Online is ontwikkeld om alle Nederlandse instellingen die oorlogsarchieven en -collecties beheren te helpen bij het verantwoord online beschikbaarstellen van archieven uit en over de Tweede Wereldoorlog. Deze archieven en collecties worden binnenkort openbaar of zijn dat al. Je wilt ze als instelling zo laagdrempelig mogelijk, dus online, aan het publiek aanbieden. Maar hoe ga je dan om met het privacy- en auteursrecht? Hoe doen collega instellingen dat? Zie daarvoor deze link.
Ethisch Beraad van Oorlog voor de Rechter
In mijn rol als secretaris van het Ethisch Beraad van het consortium Oorlog voor de Rechter werkte ik mee aan het advies dat het beraad uitbracht over het online plaatsen van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging vanaf januari 2025.
Aanvullend op de juridisch noodzakelijke maatregelen ter bescherming van de privacy en het auteursrecht adviseerde het Ethisch Beraad verdere maatregelen te nemen die vanuit ethisch perspectief nodig en verantwoord zijn.
Ethische kwesties die hierbij spelen zijn onder meer de emotionele impact op nabestaanden, de interpretatie van de inhoud van het archief en de maatschappelijke perceptie van wat er destijds is gebeurd. Hoe ga je zorgvuldig met deze kwesties om? Binnen het Ethisch Beraad heeft de stem van organisaties van oorlogsbetrokkenen zwaar meegewogen. Zie deze link.
Digitaal geboren erfgoed is bedreigd erfgoed.
Het wordt steeds urgenter om actie te ondernemen bij het academische erfgoed dat van oorsprong digitaal is en waarvan dus geen fysieke tegenhanger bestaat. Er gaan ‘zwarte gaten’ in ons collectieve geheugen ontstaan als er geen maatregelen genomen worden. Ik schreef mee en redigeerde de handreiking ‘Dicht dat Zwarte Gat‘ voor de Stichting Academisch Erfgoed.
Met de AVG kan meer dan je denkt, privacy en audiovisueel archief
Mag ik die beelden van een actiegroep of kerkelijke bijeenkomst wel op het web publiceren? En hoe zit dat met straatfoto’s? Hoe lang blijven de filmpjes uit de jaren 70 nog beperkt openbaar? Kan ik maatregelen nemen waarmee het materiaal wél openbaar kan worden?
Kortom, hoe ga ik om met audiovisueel archief in verband met de privacy?
Op 29 november 2022 hield ik hierover een levendige webinar Met de AVG kan meer dan je denkt, waar veel praktijkvoorbeelden zijn besproken. Je kunt het terugkijken via deze link.
Beladen archieven online
Op 13 en 14 juni 2022 hield ik op de Archiefdagen in Alkmaar een presentatie over mijn onderzoek Beladen archieven online tijdens de workshop Als het kan, moet je het dan ook doen? De workshop behandelde de juridische en ethische aspecten van het online toegankelijk maken van archieven uit de Tweede Wereldoorlog, met name gegevens over collaboratie. Het verslag Beladen archieven online is in te zien via deze link.
Eerder, op 12 oktober 2021 hield ik tijdens een symposium van Netwerk Oorlogsbronnen een inleiding over de eerste resultaten van dit onderzoek, zie hier de film van het symposium, op 39:00 de inleiding.
Coördinatie Werkgroep AVG voor KVAN
Voor de beroepsvereniging KVAN coördineer ik sinds september 2018 de Werkgroep AVG, die adviseert over de toepassing van de AVG in het archiefwezen. In april en mei 2022 publiceerden we richtlijnen voor de openbaarheid van politie- en oorlogsarchieven, rekening houdend met de privacy. Meer richtlijnen over specifieke privacygevoelige archieven zijn in de maak.
In maart 2021 publiceerden we de Veelgestelde vragen over de AVG voor archiefinstellingen. Hierin vind je tips en trucs, theorie en praktijk voor toepassing van de AVG bij archiefinstellingen, zowel openbare als particuliere instellingen. In mei 2020 presenteerden we de handreiking Weten of vergeten? Deze geeft praktische tips voor de toepassing van AVG én Archiefwet in het informatiebeheer. Over deze handreiking hield ik in januari 2020 een presentatie op de themadag Vernietiging in de Digitale Wereld.
Workshops en studiemiddagen over toepassing AVG
Regelmatig houd ik workshops en studiemiddagen voor gemeenten, andere overheden, musea en archiefinstellingen over de toepassing van de AVG in hun branche. In mei 2022 hield ik workshops voor medewerkers van het Noord-Hollands Archief en een presentatie voor de deelnemers van de Stichting Musea en Herinneringscentra ’40-’45. Ook geef ik vele presentaties op landelijke webinars, zoals in november 2020 het Webinar Grip op Informatie van de VNG en in juli 2021 voor het Netwerk Oorlogsbronnen.
Onderzoek mogelijk datalek bij gemeente en archiefdienst
In 2021 deed ik op verzoek van de gemeente Wijk bij Duurstede en het Regionaal Archief Zuid-Utrecht onderzoek naar een mogelijk datalek, veroorzaakt door een archiefonderzoeker die vele kopieën uit het gemeentearchief bij het oud papier had gezet. Ik onderzocht of in dit geval door gemeente en RAZU aan de AVG en de Archiefwet is voldaan, en welke maatregelen nodig zijn om dit soort incidenten voortaan te voorkómen.
Privacy Risicoanalyse (DPIA) Oorlogslevens.nl
Voor het Netwerk Oorlogsbronnen voerde ik in 2019 een privacy risicoanalyse (DPIA) uit op het online gaan van de website Oorlogslevens.nl. Dat deed ik samen met de projectgroep Oorlogsbronnen. Onze analyse richtte zich op de eventuele schade voor de privacy van oorlogsslachtoffers en hun nabestaanden.
Privacy Risicoanalyse (DPIA) Stichting Academisch Erfgoed
Voor de Stichting Academisch Erfgoed voerde ik in 2019 samen met de projectgroep Wiki-Wetenschappers een privacy risicoanalyse (DPIA) uit. Dit deden we op het online publiceren van biografische gegevens van Nederlandse hoogleraren.
Interbestuurlijk toezicht provincie Flevoland
Voor de provincie Flevoland nam ik in het beoordelingsjaar 2018-2019 en 2019-2020 het interbestuurlijk toezicht waar namens Gedeputeerde Staten op het gebied van informatie- en archiefbeheer. Ik beoordeelde hiervoor het archiefbeheer van gemeenten en waterschap en stelde concept beoordelingsbrieven op.
Deze kaart laat zien in hoeverre de zes gemeenten en het waterschap de wettelijke verplichtingen zijn nagekomen. Mijn aanpak is voor de provincie de standaard werkwijze geworden’
Stadsarchief Rotterdam
Voor de gemeente Rotterdam heb ik in 2019 een KPI-rapportage over de uitvoering van de Archiefwet bij het Stadsarchief opgesteld. Dit heeft de aanzet gegeven tot structurele verbetering.